Fokkerijregels: het hoe en waarom

Stabijhounpups

Binnen onze vereniging hanteren we een aantal regels waar reu en teef aan moeten voldoen om aan de fokkerij deel te mogen nemen. Die regels zijn er om het welzijn van de ouders te waarborgen, om ervoor te zorgen dat de pups die geboren worden zo gezond mogelijk zijn, en om onze rassen ook voor de toekomst te behouden. We noemen eerst de eisen waar uw reu of teef aan moet voldoen, waarna uitleg volgt over wat die eisen inhouden en hoe u te werk kunt gaan. Daarna worden de belangrijkste regels uit het fokreglement genoemd, en uitgelegd waarom we die regels hanteren. De Fok Advies Commissies dragen zorg voor de uitvoer van die regels.

De fokkwalificaties

Om te mogen fokken moet uw hond:
  • een goede HD-beoordeling hebben gekregen;
  • geïnventariseerd zijn;
  • 1 of 2 keer een showkwalificatie (Zeer Goed of Uitmuntend) hebben behaald onder een Nederlandse, rasbevoegde keurmeester; Of het predicaat 'fokgeschikt' behaald hebben op een fokgeschiktheidskeuring van de NVSW.
  • van een Wetterhoun moet de SCID-status bekend zijn;
  • van een Stabijhoun moet de status met betrekking tot Cerebrale Dysfunctie bekend zijn. NB: Het kan wel 4 maanden duren na het prikken voor er een uitslag bekend is, dus hou daar s.v.p. rekening mee!! Niet wachten met prikken tot een maand voor de te verwachten loopsheid!

Uitleg fokkwalificaties

HD-beoordeling
Röntgenologisch onderzoek op Heupdysplasie (HD) is verplicht voor fokdieren. Er mag gefokt worden met de uitslagen HD A, B en C (voor de Wetterhoun ook met HD D), waarbij HD C en D alleen aan HD A of B gepaard mogen worden. Officiële HD-foto’s moeten door een erkende dierenarts worden gemaakt. Bij voorkeur heeft deze ruime ervaring op dit vlak. We adviseren dat de foto zo mogelijk zonder roesje of narcose gemaakt wordt, omdat bij een roesje de natuurlijke spierspanning afwezig is en dat kan invloed hebben op de beoordeling van de aansluiting van de heupkop in de heupkom.

Advisering ED-beoordeling
Naast de HD-foto’s adviseren we, hoewel het niet verplicht is, om tegelijkertijd met de HD-foto’s ook ED (Elleboogdysplasie)-foto’s te laten maken. Dit levert een kostenbesparing op, maar nog belangrijker is het inzicht dat op die manier verkregen wordt in de mate van voorkomen van ED. Overigens garandeert een ED-vrije uitslag niet dat ED kan worden doorgegeven aan nakomelingen.

Via onderstaande links vindt u meer informatie over HD en ED

Informatie NVSW over Heupdysplasie

Informatie Raad van beheer over het HD-onderzoek

Informatie NVSW over Elleboogdysplasie

Inventarisatie
Uw hond kan worden geïnventariseerd door een inventarisator van de rasvereniging. Bij de inventarisatie wordt uw hond aan alle kanten opgemeten, bekeken en beschreven. U krijgt een aantal vragen over eventuele (gezondheids)problemen, leefomstandigheden en het gedrag en karakter. Al die gegevens worden genoteerd en in de database ingevoerd zodat er, samen met de andere gegevens, een beeld van de hond kan worden gevormd. De data vormen ook voer voor de statistieken, zodat we over een langere periode kunnen meten of er veranderingen in de populatie optreden in schofthoogte, staartdracht, oogkleur, beharing, enz. Inventarisatie is gratis en is vaak mogelijk op door de NVSW georganiseerde wandelingen (zie agenda). U kunt ook een afspraak maken bij één van de inventarisatoren. Lees meer over inventarisatie

Wetterhoun met pupShowkwalificaties
Een hond waarmee gefokt wordt moet voldoen aan de gewenste raskenmerken. Om dat te waarborgen moet uw Stabijhoun twee keer een beoordeling Zeer Goed of Uitmuntend hebben behaald onder twee verschillenden keurmeesters, waarbij één van die kwalificaties moet zijn behaald na de leeftijd van 15 maanden. Indien uw hond een KNJV-diploma op zak heeft, is één showkwalificatie voldoende. Voor de Wetterhoun is maar één showkwalificatie nodig. Uit de showverslagen kunt u waardevolle informatie halen over de plus- en minpunten van uw hond, zodat daar een partner bij gezocht kan worden die de minpunten niet versterkt.
Klik hier voor een show-instructievideo.
De kwalificaties kunnen behaald worden op een show, clubmatch of op een fokgeschiktheidskeuring georganiseerd door de NVSW, en moeten gegeven worden door een rasbevoegde, Nederlandse keurmeester. Een lijst van die keurmeesters vindt u hier. Om het u makkelijk te maken staan in de agenda de belangrijkste tentoonstellingsdata, met daarbij vermeld of daar een rasbevoegde keurmeester keurt. Veel mensen hikken tegen shows aan, het lijkt ze niks en ze zien zich niet tussen de 'opgedirkte' honden lopen. Aan onze rassen wordt niets opgedirkt, dat scheelt. Tip: ga met een ervaren persoon mee, er zijn wellicht fokkers die u willen helpen.

SCID-status Wetterhoun
Severe Combined Immune Deficiency syndrome (SCID) is een erfelijke immuunziekte waarbij pups jong overlijden. In 2009 is een DNA-test beschikbaar gekomen en verplicht gesteld voor fokdieren. Sindsdien worden geen lijders meer geboren. Een fokdier hoeft niet te worden getest als beide ouders vrij zijn. Lees uitgebreidere informatie over SCID
Download het SCID DNA-onderzoeksformulier Let op: op het formulier dient u H456 SCID 2 aan te kruisen.

Cerebrale Dysfunctie-status Stabijhoun
Cerebrale Dysfunctie (in de wandelgangen Neuro genoemd) is een erfelijke afwijking waarbij pups al jong overlijden of ingeslapen moeten worden. In 2015 is een DNA-test beschikbaar gekomen. Op de AV van 20 juni 2015 is een voorstel aangenomen om deze test verlicht te stellen voor fokdieren. Lees uitgebreidere informatie over het Cerebrale Dysfunctie

Download het DNA-onderzoeksformulier


Registratie DNA-profiel

Sinds 1 juni 2014 is het verplicht om een DNA-profiel voor fokdieren en hun pups te laten registreren via de Raad van Beheer. Met name voor (toekomstige) dekreu-eigenaren is van belang dat op tijd te laten doen omdat het DNA-profiel van de reu bij de geboorte-aangifte bij de RvB aanwezig moet zijn. Is dat niet het geval, dan moet de reu bij het nest aanwezig zijn als de chipper de pups komt chippen. Meer informatie over hoe u dat profiel kunt registreren vindt u op de site van de Raad van Beheer.
Van de pups en hun moeder wordt in het nest DNA afgenomen door de chipper van de Raad van Beheer.

Verdere regels

Naast de genoemde fokkwalificaties, zijn er nog andere regels waar rekening mee moet worden gehouden. Van de belangrijkste regels wordt hier uitgelegd waarom ze zijn ingesteld.
De volledige fokreglementen voor de Stabijhoun en de Wetterhoun vindt u hier

Welzijnseisen

Stabijhounen

  • Zowel reu als teef moeten minimaal 18 maanden oud zijn, en in goede lichamelijke en geestelijke conditie verkeren.
  • Voor haar eerste nest, mag een teef niet gedekt worden na haar 6e verjaardag.
  • Voor haar laatste nest mag een teef niet gedekt worden na haar 8e verjaardag.
  • Een teef mag maximaal 2 nesten per 2 jaar krijgen, waarbij tussen de geboortes van twee opeenvolgend nesten van dezelfde teef een termijn van minstens 12 maanden dient te zitten.

Het spreekt voor zich dat het welzijn van de ouders niet in het geding mag komen. Met te jonge honden fok je niet, maar met te oude ook niet. Voor reuen geldt geen maximum leeftijd: zolang ze het ‘kunstje’ nog kunnen klaren, mogen ze dat. De moederhond moet na een nest voldoende tijd krijgen om te herstellen.


Inteeltbeperking

  • In een combinatie mag het inteeltpercentage niet boven de 10% uitkomen, berekend over 4 generaties (inclusief pup). U kunt deze berekening zelf maken in NVSW-ZooEasy online, of aan de FAC vragen deze te maken.
  • Een Stabijhounteef mag maximaal 4 nestjes in haar leven krijgen, een Wetterhounteef maximaal 3 nestjes.
  • De Stabijreu mag maximaal drie geslaagde dekkingen in twee jaar tijd verrichten (inclusief één buitenlandse dekking) tot een totaal van maximaal tien geslaagde dekkingen gedurende zijn leven. Hiervan zijn er maximaal acht in Nederland toegestaan. Een jaar is hierbij een kalenderjaar. Een Wetterhounreu mag maximaal 4 geslaagde dekkingen in zijn leven doen.
  • Per kalenderjaar worden maximaal 2 dek-adviezen per reu uitgeschreven, zowel bij de Stabij- als de Wetterhoun.

*als er niet meer dan één gezondheidsprobleem bij zijn pups is voorgekomen en ten minste 7 nesten met nakomelingen aan de fokkersdag hebben deelgenomen. De extra nesten moeten een toevoeging voor de populatie betekenen. Dat wordt per combinatie door de FAC beoordeeld.

WetterhounenAls men fokt met dieren die aan elkaar verwant zijn, kunnen erfelijke afwijkingen zich manifesteren. We proberen het inteeltpercentage daarom zo laag mogelijk te houden.
Als bepaalde honden vaak voor de fokkerij worden ingezet en veel nakomelingen krijgen, is hun invloed op de populatie in volgende generaties erg groot, daar zijn dan veel dieren die nauw aan elkaar verwant zijn en dat geeft weer inteeltproblemen. Daarom zijn er ook beperkingen voor het aantal nesten per teef en reu ingesteld.
Voor Wetters is het maximum aantal nesten kleiner dan voor de Stabij omdat de populatie Wetterhounen veel kleiner is, en de genetische invloed van vaker gebruikte dieren dus veel groter. Het aantal nesten dat reuen mogen krijgen, wordt gespreid over meerdere jaren.



Uitzonderingen/dispensatie aanvragen

Het fokreglement is opgesteld om de populaties gezond te houden. De regels moeten het ras dienen en niet andersom. Er kunnen situaties voorkomen waarin het maken van een uitzondering op die regels beter is voor het ras. Indien een fokker of dekreu-eigenaar meent dat dit op zijn of haar situatie van toepassing is, kan bij het bestuur een gemotiveerd dispensatieverzoek in worden gediend. Het bestuur wint het advies van de FAC in, en als het verzoek wordt gehonoreerd, wordt de uitzonderingsreden bij het dek-advies op de website gepubliceerd. Dispensatie kan alleen verleend worden als deze niet in strijd is met het Kynologisch Reglement.